• Home
• KS Arco
• Drużyna
• Imprezy
• Galeria

         Bieg Pamięci         

Rys historyczny


Zapyta ktoś, skąd tutaj w Rzekuniu znaleźli się polscy marynarze?
Skąd ci, którzy służą na morzu, bronią morskiej granicy Ojczyzny?

W lipcu 1920 r. sytuacja militarna Polski była tak zła, że zaistniała konieczność
rzucenia na front wszystkich dostępnych sił, także i marynarzy.
6 lipca 1920 r. rozpoczęto formowanie Pułku Morskiego składającego się z trzech
batalionów. Po uformowaniu pierwszy batalion skierowano do Ostrołęki.

Kiedy żołnierze przyjechali pociągiem do tego miasta (było to 3 sierpnia 1920 r.),
wróg był już na jego rogatkach. Marynarze szybko zorganizowali obronę miasta.
Co więcej przeszedł do natarcia na miejscowości Suski i Nowa Wieś.

W dniu 4 sierpnia stoczyli zacięty bój pod Zabielem okazując bardzo dobrą postawę
żołnierską. Naczelne Dowództwo w komunikacie prasowym podało: „Nieprzyjaciel
w dalszym ciągu atakuje Ostrołękę... Podkreślić należy pełną brawury działalność
marynarzy na tym odcinku”. W rozkazie operacyjnym gen. ROJI możemy przeczytać:
„Dziś nieprzyjaciel mimo kilkakrotnych ataków wszędzie odparty, przy czym
szczególnym męstwem wyróżnił się batalion morski oraz część kawalerii. Dowódcy
pododdziałów dotyczących podadzą mi nazwiska żołnierzy celem podania do odznaczenia.”

Jak piszą historycy - w toczonych walkach ze zmiennym szczęściem 1. batalion morski
wyrzucił pododdziały rosyjskie z zajmowanych pozycji w tych miejscowościach, które
zajęły nowe pozycje we wsi Zabiele.

Tego dnia polegli pierwsi żołnierze i marynarze: w walce o Susk, poległ kapral Józef
Ciepinski, a ranni zostali: podporucznik Tomasz Duracz, starsi marynarze: Franciszek
Konarski i Adam Piotrowski.

Następnego dnia 1.batalion morski uderzył na pododdziały armii rosyjskiej we wsi
Zabiele. Bitwa zakończyła się pełnym sukcesem. Pododdziały rosyjskie zagrożone
okrążeniem w popłochu opuściły wieś. Zabiele było wolne. Niestety w trakcie walk
o Zabiele dowódca batalionu kpt. mar. Konstanty Jacynicz został ranny i dostał się
do niewoli rosyjskiej.

Dramatyczny był dzień 6 sierpnia 1920 r. 1 batalion morski zgodnie z rozkazem
opuścił Susk i Nową Wieś, i obsadził tereny na wschód od wsi Ławy w tym dworzec
kolejowy w miejscowości Rzekuń z zadaniem powstrzymywania natarcia na Ostrołękę.

Wywiązała się krwawa walka z wojskiem rosyjskim. (Nacierała 18. Dywizji Strzelców rosyjskiej 4. Armii).

Wobec dużej przewagi wroga 1.batalion morski musiał opuścił zajmowane pozycje
w tym dworzec kolejowy w Rzekuniu wycofując się do Ostrołęki.

Łącznie w krwawych walkach o Nową Wieś, Susk, Zabiele, Teodorowo, Laskowiec,
Przytuły i Rzekuń zginęło 53 marynarzy i wspierających ich 18 ułanów z 2 Pułku
Ułanów Grochowskich.

W obronie dworca kolejowego w Rzekuniu poległ między innymi marynarz - ochotnik
Wincenty Malinowski, wicedyrektor Wydziału Ruchu Polskiej Żeglugi.

Wobec przewagi nieprzyjaciela polscy żołnierze musieli się wycofać. Teren zajęły
wojska rosyjskie. Trzeba było czekać na dzień 15 sierpnia, który zmienił bieg wojny.

Ciała poległych marynarzy i ułanów zostały pochowane w różnych miejscach, między
innymi przy kapliczce w Susku Starym. Po zakończeniu wojny polsko-rosyjskiej
polegli marynarze zostali ekshumowani i pochowani w zbiorowej mogile na cmentarzu
parafialnym w Rzekuniu. Obok marynarzy złożono też ciała 18 żołnierzy 2. Pułku
Ułanów Grochowskich, którzy polegli w walce w okolicach Zabiela.

W 1928r. postawiono dwa pomniki oddzielny dla marynarzy i dla ułanów. Walki
o Ostrołękę zostały także upamiętnione na grobie Nieznanego Żołnierza tablicą
z napisem Ostrołęka 5 sierpnia 1920r.

„ Jesienią 1920 roku Pułk Morski rozwiązano. Powołana do życia w 1931r. nowa
jednostka – batalion morski z dyslokacją w m. Wejherowo, w swojej tradycji był
związany najsilniej z 1 batalionem byłego pułku. Stąd też na sztandarze ofiarowanym
mu przez społeczeństwo powiatu morskiego, widniały wyhaftowane nazwy i daty bitew
stoczonych przez 1 batalion pułku morskiego pod Zabielem, Nową Wsią, Suskiem
i Ćwiklinem. Swoje doroczne święto batalion morski obchodził w dniu 3 sierpnia,
czcząc w ten sposób zwycięstwo swoich żołnierzy, odniesione na polach Suska i Nowej
Wsi w 1920 roku.

Zapyta ktoś, czy bitwa w tym miejscu, czy śmierć tych marynarzy i żołnierzy miała
jakieś znaczenie w przybliżeniu zwycięstwa?

Na pewno tak. Na śmierć tych żołnierzy trzeba popatrzeć poprzez ostateczne
odniesione zwycięstwo. Marynarze i ułani tutaj walczący wypełnili zadanie: mieli
opóźnić pochód wojsk rosyjskich, mieli osłabić impet rosyjskiego natarcia… Było to
potrzebne, aby przygotować obronę na przedpolu Warszawy i w innych miejscach.
Bohaterska postawa marynarzy i ułanów w tym miejscu ma swoje znaczenie w przybliżeniu zwycięstwa.

Bibliografia:

1. ORDYNARIAT POLOWY: część kazania podczas uroczystości 90. rocznicy bitwy pod Ostrołęką-
Rzekuniem 1 batalionu morskiego Pułku Morskiego (ks. płk Zbigniew Kępa)
2. wikipedia.org/wiki/Bitwa_o_Ostrołękę
3. MARYNARKA WOJENNA RP www.mw.mil
4. www.rozmaitosci.com/skad-marynarze-w-rzekuniu/
5. www.mazowsze.hist.pl/28/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego
6. www.politykaspoleczna.com/czy-minal-czas-uroczystosci-patriotycznych/

Partnerzy